Beleggen in grondstoffen

Grondstoffen zijn een belangrijk onderdeel van de wereld en je kunt er ook in beleggen. Dat je overweegt om te beleggen in grondstoffen om rendement met je geld te maken, is daarom ook niet gek.

Nu komt er wel wat bij kijken voordat je belegt. Vandaar een brede analyse van de grondstoffenmarkt zodat je beter begrijpt waar je eventueel je geld in investeert.

Tegelijkertijd ontdek je ook welke manieren er zijn om in grondstoffen te beleggen op een manier die ook bij je risicoprofiel past.

Soorten grondstoffen en prijsvorming

Grondstoffen is een breed begrip. Er zijn namelijk verschillende grondstofcategorieën waarin jij je kunt specialiseren. De ene type grondstof is de andere niet.

Welke soort grondstoffen zijn er?

  • Edelmetalen: goud, zilver, platinum en palladium;
  • Metalen: koper, lithium, kobalt, nikkel, zinc en tin;
  • Energie: Brent aardolie en WTI Aardolie, gas, CO2 emissierechten en uranium;
  • Voeding: Sinasappelsap, koffiek, suiker, graan, mais en cacao;
  • Materialen: hout en katoen.

Uiteraard is dit niet alles, maar krijg je een beter idee van waar je zoal in kunt investeren en de markten waarin je je kunt verdiepen.

De dynamiek van vraag en aanbod

In de kern gaat het natuurlijk om vraag en aanbod, maar er zit nog veel achter. Als je globaal naar een grondstoffenmarkt kijkt, zijn vaak meerdere regio’s die de grondstof aanbieden. En die regio’s te samen zorgen voor de jaarproductie en de aanvulling van de bestaande voorraad.

De grondstof wordt natuurlijk ook geconsumeerd en dat is de vraag. Grofweg zijn beide jaarlijks te voorspellen en is er dus een overschot of een tekort.

Wat je in de praktijk merkt, is dat uiteindelijk er schommelingen optreden. Een grondstof zoals graan groeit en bijvoorbeeld koper wordt uit de grond gehaald. Een tegenslag qua productie is zo gemaakt.

Een plotselinge vrieskoud of extreme droogte heeft invloed op de groei.

Een overstroming, uitval van een machine of bijvoorbeeld staking heeft invloed op het delven. En vooral als het een grote speler betreft, kan hierdoor de algehele jaarproductie afnemen.

Aan de vraag kant heb je dezelfde problemen. Wanneer er een economische recessie verwachting is, wordt de verwachte vraag naar metalen zoals koper en palladium lager. Datzelfde geldt voor aardolie.

Het omgekeerde is ook zo in een hoogconjunctuur is de vraag hoog en wordt bijvoorbeeld voor aardolie de productie opgeschaald.

Hoe wordt de prijs van grondstoffen beïnvloed?

Naas vraag en aanbod zijn er meer factoren die de prijs bepalen. Er is gekeken naar de onderzoeken Commodity price fluctuations and macro-economic adjustments in the developed countries, Commodity markets, price limiters and speculative price dynamics en Volatility and commodity price dynamics.

Andere dynamieken van de grondstofprijs

  • Binnenland: binnenlandse kosten (olieprijs) en andere macro-economische variabelen van het producerende land heeft invloed op de prijs;
  • Overheid: geldt niet zo zeer voor voedsel, maar aardolie en metalen daarvan kan de prijs naar beneden gedrukt worden als overheden beleid voeren om de economie af te remmen;
  • Speculanten en groepsgedrag: er zijn ook speculanten gericht op een prijsstijging of prijsdaling zij hebben de markt niet handen, maar kunnen wel effect op de prijs hebben;
  • Verwachtingen: een positieve economische groeiverwachting vertraging, een kritisch tekort of juist een ruim overschot, kan de prijs doen schommelen.

Zoals je ziet komt er veel bij kijken en is het geen rechttoe rechtaan markt. Sterker, nog het type ‘spelers’ op de mark is heel divers.

Er is bijvoorbeeld een termijnhandel. Hier worden onder andere prijzen over 1 maand, 3 maanden, 1 jaar en nog langer (of korter) vastgelegd.

Dit wordt onder anderen gedaan zodat producenten zich kunnen indekken.

Het is behoorlijk vervelend als je over een jaar 40% minder krijgt voor ongeveer dezelfde kwaliteit.

Door alvast een deel ‘te hedgen’ heb je in ieder geval al gedeeltelijk een prijs die je gunstig vindt. En ben je dus minder afhankelijk van de dagelijkse grillen van de markt.

De prijsvolatiliteit

Om je enig beeld te geven hoe erg de prijs kan fluctueren. Is hieronder een grafiek met voorbeelden van grondstoffen over een periode van 10 jaar.

Je kunt ‘hout’ ook uit vinken, maar deze is expres in de grafiek gelaten om te laten zien hoe extreem cyclussen kunnen zijn.

Er zijn situaties dat de prijs een enorme explosie maakt of juist een scherpe daling. Dat is inherent aan grondstoffen. Nieuws of een economische situatie kan erg veel invloed hebben. Helemaal als het al een kleinere markt is of de prijs inelastisch.

Bij een inelastische prijs, (uranium is een goed voorbeeld) maakt het in verhouding weinig hoe hoog de prijs is, omdat de echte kosten in een kernreactor zitten.

Terwijl een hoge gasprijs bij sommige bedrijven de productie stopgezet wordt, omdat daar het kostenaandeel hoog is en produceren niet meer rendabel is.

Deze prijsfluctuaties maken het dat investeren in grondstoffen in principe geen tijdshorizon is van vasthouden tot je pensioen.

Goud en zilver bijvoorbeeld ‘ja’ daarvan zou je achteraf wel kunnen stellen, dat het gunstig is. En dat geldt het in z’n totaliteit voor mee grondstoffen, maar dalingen kunnen ook erg scherp zijn.

De opportuniteitskosten (geld dat je ook anders kon inzetten) worden erg hoog als je nooit winst pakt, maar wel weer 60% onder water staat.

Bubbelvorming bij grondstoffen gebeurt weleens. Er is dan een perfecte storm die de prijs onrealistisch hoog drijft. Onrealistisch hoog, omdat het economisch niet rendabel is om zo hoog te blijven.

Consumerende partijen zullen als dit echt zo hoog blijft, ‘gedwongen stoppen met gebruik’ of als het mogelijk is op zoek gaan naar goedkopere alternatieven.

Linksom of rechtsom zal het gebruik dusdanig afnemen dat uiteindelijk de prijs zakt naar een punt dat er weer genoeg afnemers zijn.

Welke manieren van investeren zijn er?

Je hebt al wat inzicht gekregen in de risico’s en hoe de prijs kan fluctueren en welke factoren daaraan gekoppeld zijn. Nu is de vraag wat zijn de gangbare manieren voor een particulier belegger om in grondstoffen te zitten?

Welke investeringsopties zijn er?

  • Investeringsfonds: er zijn fondsen specifiek gericht op bepaalde grondstoffen. Het voordeel is dat als het goed is, zij een hoger kennisniveau hebben dan jou. Ook hebben ze connecties in de markt, waardoor ze speciale deals kunnen maken wat ook positief voor het rendement moet zijn. Nadeel is vaak wel dat je vaak een minimumbedrag hebt;
  • Fysiek: dit geldt uiteraard niet voor uranium en je zult ook geen vaten aardolie kopen, maar goud kan je in huis of in een kluis bewaren. Andere metalen edelmetalen zoals zilver kan ook, maar die sla je vaak extern op, maar dit staat wel op jouw naam;
  • Aandelen: dit kan je in meerdere groepen opdelen. Directe producenten, royalty bedrijven (versimpeld uitgelegd: zij investeerden geld en krijgen nu een percentage van de productiewaarde), exploratiebedrijven (zij zoeken naar grondstoffen), infrastructuurbedrijven (faciliteren van levering bijvoorbeeld) en verwerking (het omvormen van grondstoffen);
  • Derivaten: bij derivaten, vindt er een afgeleide handel plaats. De prijs van een grondstof wordt gebruikt en je kunt het derivatenproduct kopen en verkopen op de gegeven handelstijden. Een simpel te begrijpen derivaat is een grondstofprijstracker, die letterlijk de grondstofprijs volgt;
  • ETF's kun je in meerdere groepen opdelen. Grondstof ETF's en dit werkt hetzelfde als een tracker, maar het fonds moet wel de grondstof in bezit hebben. Sommige investeringsfondsen hebben ook een ETF, waardoor je toch mee kunt doen bij lagere bedragen. En je kunt ook een sector ETF kopen gericht op bijvoorbeeld landbouw, accumetalen etc.

Wat is de beste optie?

Dat is natuurlijk moeilijk te zeggen. Maar er zijn nog wel wat dingen die je moet weten en je kunnen helpen met de keuze.

Beleggingsfonds gebruiken

Als je substantieel veel geld hebt, kan een beleggingsfonds gericht op een bepaalde grondstof zeker interessant zijn. Helemaal als je een paar jaar de tijd hebt. Heb je minder geld dan moet je tussen de ETF’s kijken of je op die manier van zo’n fonds gebruik kan maken.

Wat wel belangrijk is om te weten, is dat soort type fondsen vooral renderen als jij de juiste grondstof selecteert.

Dit geldt natuurlijk voor alles, maar er zijn ook fondsen die wat algemener beleggen en dan had je in diezelfde periode meer rendement gehad.

Specifieke fondsen moeten het uiteindelijk hebben dat de grondstofprijs ‘explodeert’ en zo pakken zij dat extra rendement die de magere jaren als het goed is compenseert.

Inflatie als reden voor fysiek

Fysiek is in bepaalde gevallen ook geen slechte optie. Niet dat je het in huis moet houden, maar goud en zilver zijn bijvoorbeeld wel opties die je voor tientallen jaren kunt vasthouden. Ook die gaan met ups en downs, maar ze blijven altijd wel een basiswaarden houden.

Fysiek koop je niet om exorbitant rijk te worden, maar meer als diversificatie met de kans op koopkracht behoudt. Inflatie is er altijd en hiermee probeer je een deel van die klap op te vangen.

Uiteraard weet je achteraf pas wat het effect is, maar het gaat om spreiding. Dus je moet een percentage aanhouden, waarvan je zegt: als het tegenvalt is het oké en als het goed gaat, heb je er voordeel van.

Kiezen voor aandelen?

Dit is wel wat risicovoller, omdat naast dat je inspeelt op de grondstof ook bedrijven selecteert. Je verhoogt het risico, want als de grondstof stijgt, maar het management heeft slechte beslissingen genomen, dan profiteer je niet.

Als je echt voor losse aandelen kiest, moet je wel echt de tijd en energie erin steken. Daarnaast zijn er nog verschillende soorten bedrijven.

De large-caps die miljarden waard zijn en misschien ook wel dividend uitkeren. Deze zijn relatief stabiel, maar ook gevoeliger voor prijsschommelingen, omdat ze al produceren.

Royalty bedrijven hebben als voordeel dat ze zelf niks hoeven te doen. Door de financieringscontracten die zij in het verleden hebben afgesproken. Royalty bedrijven delven zelf niet, maar ontvangen wel geld. En als de prijs van de grondstof hoger ligt, verdienen zij ook meer.

De jongste bedrijven noem je juniors (small-caps) en die hebben bijvoorbeeld een lap grond waar mogelijk uranium, aardolie, goud etc. zit.

De voorraad kan tegenvallen en dan valt de koers als een baksteen naar beneden. Of er zijn positieve verrassingen en knalt de koers met tientallen procenten omhoog. Dit is zéér specialistisch werk en als je niet weet wat je doet, kan je net zo goed naar het casino gaan.

Je hebt dan ook nog bedrijven die gericht zijn op infrastructuur of bijvoorbeeld de grondstof verwerken.

Als de prijs stijgt, wordt of de dienst meer waard of ze hebben waarschijnlijk meer werk, omdat de vraag hoger ligt.

Wanneer je weinig tijd hebt, maar wel een bepaalde visie zou je dus of meerdere aandelen kunnen kopen die een interessant deel van je portefeuille vertegenwoordigen.

Niet zoveel dat als het 50% daalt je nauwelijks nog geld hebt, maar wel zoveel dat de tijd en moeite die je erin steekt beloond wordt. En wellicht is een brede sector ETF nog wel een betere keuze?

Derivaten en ETF’s

Het voordeel van een sector ETF is dat je niet zozeer een selectie maakt voor een bedrijf, maar je inzet op de trend. Datzelfde geldt als je voor een specifiek indexfonds kiest. Voordeel is dat vaak de transactiekosten ook wat lager zijn dan als je zelf verschillende aandelen koopt.

Ook zijn er ETF’s te koop die bijvoorbeeld op goud, zilver of uranium zijn gericht. De aanbieder heeft daadwerkelijk een voorraad. Zo kan je toch ‘puur’ op de grondstof inspelen.

Trackers zitten iets anders in elkaar. Het is wat technischer, maar de kern is dat financiële hulpmiddelen zijn, waardoor je kunt speculeren.

Het is niet aan te raden deze jaren vast te houden, omdat er wat meer risico in zit. Net als ETN’s. Bij een ETN, bezit je nikszen als jij bijvoorbeeld voor goud kiest voor diversificatie bij economische stress is, wil je dit juist niet hebben.

Trackers en ETN’s zijn ideaal om kortstondig te handelen. Bijvoorbeeld je verwacht dat de komende maanden dat de prijs van de grondstof stijgt.

Eigen ervaring & mening

Mijn focus is altijd grondstoffen geweest. Niet een bewuste voorkeur geweest, maar onbewust toen ik wilde beleggen, was mijn focus goud en zilver door de macro-economische omstandigheden. Dus ik heb me gefocust op die aandelen.

Vanuit daar is mijn horizon breder geworden. Soms bezat ik geen goud- en zilveraandelen, maar uranium, tin en koper.

De grilligheid is enorm. Ik heb soms prijzen voorbij zien komen, die ik mij niet kon voorstellen. Daar moet je je wel van bewust zijn. De winsten en het rendement kan goed zijn. Maar onderschat niet de macro-economische krachten. Ik heb mijn tinaandeel hard zien stijgen om vervolgens, maar een fractie van de winst te hebben.

Ik ben nog steeds positief over tin m.b.t. slimme technologie en de energietransitie, maar de tinprijs kelderde in een korte tijd zo hard, dat veel virtuele winst verdampte.

Dat is soms een kenmerk van beleggen in grondstoffen je korte termijn en lange termijn visie botsen.

De trend omtrent tin is niet anders, maar de je hebt periodes dat de macro-omstandigheden negatief zijn voor de prijs op korte termijn. Ja, als je in grondstoffen belegt, moet je actief zijn. Iets wat bij dividendbeleggen of een brede ETF beleggen minder het geval is. En zelfs als je er boven op zit, is rendement zeker niet gegarandeerd.

Gebruikte bronnen

  • Commodity price fluctuations and macro-economic adjustments in the developed countries: https://www.wider.unu.edu/sites/default/files/WP88.pdf
  • Commodity markets, price limiters and speculative price dynamics: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0165188904001137
  • Volatility and commodity price dynamics: http://www.mit.edu/~rpindyck/VOLATIL1.pdf

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*
*